Son yıllarda obezite evrensel bir problem haline geldi. Her yaş grubunda bireyler fazla kilo ve beraberinde getirdiği metabolik hastalıklar ile mücadele ediyor. Ancak çocuklarda görülen obezite oranı son yılların en yüksek seviyelerine ulaşmış durumda.
Çocukluk çağı obezitesi iki açıdan ele almak doğru olacaktır. Bunlardan birincisi, çocukluk çağı obezitesinin erken yaşlarda pek çok metabolik ve kronik hastalığı beraberinde getirecek olmasıdır. İkincisi ise, obez çocuklarda ortaya çıkan psikolojik sorunların, bu çocukların ileri yaşlarda bile özgüven eksikliği ve çevreye uyum sorunları yaşamalarına neden olabilmesidir. Sağlıklı olmayı sadece fiziksel olarak iyi olma hali olarak tanımlamak yetersizdir. Çocuğun kendisini psikolojik açıdan da iyi hissetmesi, kendisi ile ilgili olumlu bir benlik algısı geliştirmesi fiziksel olarak sağlıklı olması kadar önemlidir. Fazla kilolu çocuğa karşı akran grupları ve çevresi tarafından yapılan baskı ve zorbalıklar çocuğun sosyalleşmesine, kendisini sevmesine engel olmaktadır.
Boyuna ve yaşına göre uygun persentil değerleri arasında olmayan çocukların daha erken ergenlik dönemine girdiği bilinmektedir. Ayrıca ergenlik dönemine kadar vücutta artan yağ hücreleri daha sonraki dönemlerde kilo alıp vermek ile genişleyip daralmaya başlar. Yani aslında yağ hücreleri kilo kaybetmek ile yok olmaz. Yalnızca kütlelerini azaltırlar. Çocukluk döneminde fazla yağ hücresine sahip olmak ilerleyen dönemler için risk faktörü oluşturmaktadır. Bunun dışında midenin genişlemiş olması doygunluk hissini zorlaştıracağından kilo çok artmadan önlem almak çok daha uygun olacaktır. Çocukluk çağı olarak nitelendirdiğimiz 6-12 yaş arasında dikkat edilmesi gerekenler;
- 5210 Kuralı: Kuralın açılımı basittir. Günde 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmeli. En fazla 2 saat televizyon izlenmeli. En az 1 saat fiziksel aktivite yapılmalı ve asitli içecek ve basit şeker tüketimi 0 olmalıdır.
- Televizyon neden sınırlanmalı sorusuna gelecek olursak;
- Yapılan araştırmalar 1 saat içerik izlemenin +170 kalori alımına sebep olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca sağlıksız yiyecek reklamları tüketime teşvik etmekte ve uzun süre televizyon izlenmesi uyku kalitesini etkilemektedir. Bir şeyler izlemek fiziksel aktiviteyi kısıtladığından da belli sınırla içerisinde izlenmesi uygun olacaktır.
- Mutlaka kahvaltı yapması desteklenmelidir. Günlük alması gereken kalori, karbonhidrat, protein ve yağ miktarı belirlenmeli, tüketim miktarlar dahilinde olmalıdır
- Fazla kilolu çocuklarda kısıtlama yerine ihtiyacı olan kaloriyi verip boyunun uzamasını beklemek uygun olacaktır. Ancak 1. derece ve üzeri obez çocuklarda enerji kısıtlamasına gitmek gerekebilir.
- Çocukların gün içinde aktif bir yaşam sürmesi de gerekmektedir. Kısa mesafeler için araç kullanılmaması, yürüyüş yapılması, bisiklet kullanılması, asansör kullanılmaması gün içinde aktif olmayı sağlayan unsurlardır.
- Posalı besinler kan şekerini daha yavaş yükseltir. Ayrıca mideden daha geç ayrıldığından doygunluk süresini uzatmaktadır. Çocukların 12-24 g/g posa alımı önerilmektedir. Tam buğday, çavdar veya kepekli ekmek tüketimine teşvik etmek posa alımının artmasını sağlayacaktır.
Çocuğun kişisel gelişimini etkileyen fazla kilolu olma hali mutlaka beslenme tedavisi ile çözülmelidir. Gerekli durumlarda pedagog yardımı almak sürecin daha kolay geçmesine destek olacaktır. Diyet yapıyorsun sınırlı olmalısın fikri yerine çocuğa sağlıklı beslenmenin önemi anlatılmalı ve davranış haline dönüştürülmesi sağlanmak amacıyla ebeveynlerinde sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmaları gerektiği unutulmamalıdır. Çocuğunuza destek olmak süreci kolaylaştıracak en önemli etkendir.
YORUMLAR