Yine ciğerimizi yakan yangın haberleriyle sarsıldık.
Yaz aylarında artık sadece termometreler değil, vicdanlarımız da alarm veriyor. Türkiye’de 2023 yılında 2.500’den fazla orman yangını çıktı. 2024 daha sıcaktı. 2025 ise şimdiden rekorlara aday. Ne yazık ki, biz hala olan biteni izlemekle yetiniyoruz.
İklim değişikliği artık uzak bir gelecek öngörüsü değil; yaşadığımız günün gerçeği. Her yaz biraz daha sıcak, her yağmur biraz daha taşkın, her doğa olayı biraz daha yıkıcı hale geliyor. Ve bu döngü sadece ormanları değil; ekonomiyi, sosyal yapıyı ve bireysel haklarımızı da etkiliyor.
Artık yalnızca doğa yanmıyor.
Cebimiz yanıyor. Alışkanlıklarımız değişiyor. Ve çok yakında tavsiyeler yerini zorunluluklara bırakıyor.
Türkiye, Paris İklim Anlaşması’na taraf bir ülke. Bu anlaşma, 2053 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmayı taahhüt ediyor. Ancak bu hedef, yalnızca bir niyet beyanı değil; kamudan özel sektöre, bireyden devlete herkesin yükümlülük üstlenmesi gereken ciddi bir dönüşüm süreci.
Özellikle işletmeler için bu dönüşüm oldukça radikal:
- Emisyon Ticareti geliyor. Artık karbon salan her işletme, ton başına karbon kredisi almak zorunda kalacak. “Kirleten öder” prensibi ekonomik bir gerçekliğe dönüşüyor.
- Düşük Emisyon = Düşük Faiz dönemine giriyoruz. Karbon ayak izi yüksek olan projeler için finansmana erişim zorlaşacak.
- Yeşil Üretim Vergi Avantajı ile geri dönüştürülebilir ürün tasarımı, yenilenebilir enerji kullanımı gibi uygulamalar teşvik edilecek.
- Zorunlu Raporlama uygulamalarıyla her yıl çevresel performansınızı açıklamak zorunda kalacaksınız. ISO 14001, 50001 ve 56002 gibi sistemler işletmelerin günlük rutinlerinin parçası olacak.
- Yerli Tedarik artık sadece ekonomik değil, çevresel bir zorunluluk. Uzak mesafeden parça getiren firmalar daha yüksek karbon vergileriyle karşılaşacak.
Ancak bu dönüşüm yalnızca sanayicinin, üreticinin meselesi değil.
Çok yakında bireyler olarak biz de karbon ayak izimizle yaşar hale geleceğiz.
Şimdilik ütopik gibi görünen bazı uygulamalar, yakın gelecekte hayatımızın olağan bir parçası olabilir:
- Kişisel Karbon Kotası: Elektrikten seyahate, ete kadar yıllık karbon hakkımız tanımlanabilir.
- Paketli Gıda Vergisi: İşlenmiş ve ambalajlı ürünler daha pahalı hale gelirken, yerel ve mevsimsel gıdalar desteklenecek.
- Uzak Ürün Tüketim Vergisi: Bin kilometre öteden gelen ürün için %20’ye varan karbon vergileri gündeme gelebilir.
- Yeşil Birey İndirimi: Karbon ayak izi düşük olanlara elektrik faturasından ulaşıma kadar avantajlar sağlanabilir.
- Karbon Skoru Uygulaması: Tıpkı kredi notu gibi, karbon skorumuz olacak. Yaptığımız her tüketim bu puanı etkileyebilir.
- Yasaklanacak Ürünler: Plastik şişeler, dizel araçlar, bazı ithal lüks gıdalar yavaş yavaş hayatımızdan çıkacak.
Bugün doğaya zarar vermek bir tercih gibi görünebilir. Ancak 2053’e geldiğimizde, bu tercih hukuki bir suç haline gelebilir.
Ve şunu unutmayalım:
Bugün bir ormanın yanmasıyla kaybettiklerimiz sadece ağaç değil.
Toprağımız, sağlığımız, paramız, geleceğimiz de sessizce tükeniyor olabilir.
Eğer bu değişimi bugün başlatmazsak,
yarın çocuklarımız yalnızca daha sıcak bir dünyada değil,
daha pahalı, daha kısıtlı, daha hasta bir hayatta yaşamaya çalışacak.
Unutmayalım!
Doğaya verdiğin zarar bir gün sana döner.
Ya kuralları biz koyacağız ya da doğa kuralsızca bizi cezalandıracak.
Yeşil dönüşüm bir seçenek değil. Geleceği kurtarmanın son çağrısı.
