Akıllı telefonlar, artık hayatlarımızın çok önemli bir parçası. Sadece kişisel iletişimimizi değil dünya ile olan bağlantımızı da sağlıyorlar. Tabi bu durum beraberinde bir davranışsal bağımlılık olarak kabul edilen Nomofobi için de uygun bir zemin hazırlıyor. “No mobile Phobia”dan türetilen NOMOFOBİ kelimesi cep telefonu ile sağlanan iletişimi gerçekleştirememekten aşırı korkma anlamına geliyor. Yani cep telefonundan uzak kalma kokusudur. Özellikle gençler arasında çok sık görülmektedir. Pandemi döneminde telefon kullanımının artmasıyla beraber yine nomofobide artış olduğu ve özellikle uyku düzenini ve psikolojik iyi oluş halini olumsuz yönde etkilediği bilinmektedir.
Nomofobi Nasıl Anlaşılır?
- Telefon uzağındayken kendini eksik hissetme
- Telefonla ilgilenirken zamanı unutma
- Telefonla uğraşılmadığında boşluk duygusu yaşama
- Mesaj, mail gelmediği bilinse bile sık sık kontrol etme
- Şarj bitince ya da telefon çekmeyince çaresiz hissetme ve öfkelenme
- Telefonunu bir yerlerde unutmaktan ya da arızalanmasından vb. korkma
- Telefondan ayrı kalınca baş dönmesi, kalp çarpıntısı, nefes almada zorluk, mide krampları gibi bir takım fiziksel reaksiyonlar yaşama
Sosyal medya bu bağımlılığı ne ölçüde etkiliyor?
Teknolojik cihazlar ve sanal ağlar bir iletişim ve onun da ötesinde bir yaşam biçimi. Telefonlar aracılığıyla sosyal medyayı takip etmek, gelişmeleri anında öğrenmek, başkalarını gözetlemek/dinlemek ve görünür olmak bu bağımlılığı tetikliyor. İşe yarayan uygulamaların gittikçe artması, alışveriş gibi işleri internetten kolayca halledebilmek gibi bir çok durum bu fobiyi besleyen önemli kaynaklardır.
Neler yapılabilir?
- Farkındalık: Öncelikle kişinin bunu bir sorun olarak kabul etmesi gerekiyor. Bağımlılıkları kabul etmek zordur fakat kabul etmedikçe de o sorunla ilgili harekete geçilemez. Bu durumla ilgili bir farkındalık geliştirmek gerekiyor. Siz teknolojiye hükmedin, o size değil.
- Dijital Detox: Ayda birkaç gün ya da gün içinde belli süreler belirleyip o sürelerde telefondan ve sosyal ağlardan tamamen uzak kalmak ve buna gerçekten uyabilmek önemli.
- Yaşam kalitenizi koruyun. Dünyayı takip etmek önemli ama beslenmenizi ya da uyku düzeninizi bozacak düzeyde olmamalıdır. Telefonunuzdan nerede ayrılmanız gerektiğini kendinize hatırlatın. Çok zorlanıyorsanız bir ruh sağlığı uzmanından destek alabilirsiniz.