Hiçlik, genel anlamda felsefede varolmama durumu olarak ifade edilir.
Tasavvufta, “herşey hiçlik halini idrak ettikten sonra başlar”
Tasavvufun mücadelesi, “iç alemden varlık, benlik, gurur ve kibiri kazıyıp atarak
hiçlik ve yokluk halini idrak ettirmektir”
Mevlana “hiçlik”le ilgili; “bu dünyada herkes bir şey olmaya çalışırken, sen hiç ol...menzilin yokluk olsun.
İnsanın çömlekten farkı olmamalı, nasıl ki çömleği ayakta tutan dışındaki biçim değil, içindeki boşluk ise, insanı ayakta tutanda benlik zannı değil “hiç”lik bilincidir” der.
Hiçlik sembolünün mistik inanışlarda karşılığı“nirvana”dır.
Nirvana, “her türlü duygu ve istekten kurtularak bencilliğin tamamen ortadan kaldırıldığı
en yüksek ruh durumuna ulaşma hali”dir.
Nihilizm-hiççilik, “ hiçbir şeyin varolmadığını, hiçbir şeyin bilinemeyeceğini, metafizik ve
ahlaki görüşleri yok sayan, mevcut olan değerlere ve düzene karşı çıkan, hiç bir iradeye boyun eğmeyen” görüştür.
Nihilizm de;varlık, her şekilde şüphe altındadır. Varlık, her şekilde yok sayılır.
Nihilizm-hiççilik, yararcılığı ve bilimsel usculuğu savunur. Toplumsal bilimleri ve klasik felsefeyi
reddeder. Toplumsal düzene başkaldırır.
Devlet, din ve aile otoritesine karşı çıkar.
Nihilizm-hiççilik,bilimin toplumsal sorunların ortadan kaldırılmasında yeterli olamayacağını
kabul eder.
Nihilizm-hiççilik, siyasal alanda yeni bir toplumsal düzen kurma idealiyle mevcut düzeni
reddeder.
Nihilizm-hiççilik,her türlü siyasal düzeni reddeder, toplumun birey üzerindeki hiç bir baskısını
kabul etmez.
Nihilizm-hiççilik, anarşizm ve salt bireycilikle birleşir.
Nihilistler, Tanrı’nın varlığını, iradenin özgürlüğünü, bilginin imkanını reddederler.
Nihilizm-hiççilik, bilgi felsefesinde: “her türlü bilginin bir aldanma olduğunu, bilginin olmadığını”
Nihilizm-hiççilik, değerler felsefesinde: “insan eylemlerini belirleyen değerlerin olmadığını”
Nihilizm-hiççilik, varlık felsefesinde: “hiç birşeyin var olmadığını”savunur.
Nietzsche, nihilizm’in en büyük temsilcilerindenkabul edilir.
Nietzsche’ye göre; “nihilizm’in en eksik yanı yaşamı olumsuzlaması” dır.
Nietzsche’ye göre”“gerçek bir güç felsefesi için yaşamı olumlayan bir felsefeye ihtiyaç vardı.
Yaşamın değeri anlaşılmalı ve bu değer yüceltilmeliydi”
Nietzsche,“modern insanın benimsediği değerlerin geleneksel dayanaklarının çöktüğünü,
bu nedenle eski değerlerin bırakılıp bütün değerlerin yeniden kurulması gerektiğini, bunu yapacak olan da güç istenciyle “üstün insan” olduğunu savunur.
Nietzsche’ye göre; “insan değer yaratabildiği ölçüde “üstün insan olarak özgürdür”
Nietzsche’ye göre;“insanlar, güçlüler ve zayıflar olarak ikiye ayrılır” “Egemen ahlakı
belirleyen şey bireyin güçlü veya zayıf olması durumudur”
Nietzsche’ye göre;“mevcut ahlak sistemi zayıf insanlardan oluşturulan “köle ahlakı” dır.
Köleler, gerçek yaşamdaki güçsüzlüklerini unutmak için bir ideale ihtiyaç duyarlar. Bu ahlakın karşısında güçlü insanların oluşturduğu “efendi ahlakı” vardır. “Efendi ahlakı” güç istenciyle oluşan
“üstün insan” ahlakıdır.”
Nietzsche’ye göre;“kendi değerini kendisi oluşturan insan,kendi ahlakını da kendisi oluşturacağı için
evrensel ahlak anlayışı olamaz”
Nietzsche, “doğadaki tüm ahlakı reddetmiyor.Ahlakın evrensel olduğu iddiasını reddediyor”
Nietzsche,“bir ahlak kuralını reddederken veya kabul ederken onun hayatı geliştirici mi
yoksa engelleyici mi olduğuna bakıyor”Hiçlik,felsefe de varolmama durumu isevarolmama
durumunda olan hiçlik nasıl varolmama durumunda olabilir?
Varolmayan şey nasıl hiçlik durumunda olabilir?Varolmama durumunda olan şey varolmama
durumunda olduğuna göre nasıl hiçlik olarak tanımlanabilir?
Varolmayan şey nasıl varolmama durumunda olabilir?
Varolmamak, hiçlik olabilir mi?
Hiçlik, varolmama durumu olabilir mi?
Hiçlik, varolmamak olabilir mi?
Hiçlik, varolmama durumu ise Varlık, varolma durumu mudur?
Hiçlik, varolmama durumu ise hiçliğin varolmama durumunu bilinebilir kılan nedir?