Coronavirüs hastalığına Covid-19 virüsü neden olur. Yeni tip Coronavirüs(Covid-19); bir insana hasta bir kişinin öksürmesi, hapşırmasıyla havaya saçtığı damlacıkları soluyarak veya bu damlacıkların tutunduğu yüzeylere dokunup sonrasında elini yüzüne, gözüne, burnuna ya da ağzına götürmesiyle bulaşır.
Gebelikte vücutta ve immün sistemde bazı fizyolojik değişikler olur ve bu da gebeleri enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getirir. Bu fizyolojik değişikliklere bakacak olursak kalp hızı artar, oksijen tüketimi artar, göğüs çapı artar. Karın zarı(diyafragma) büyüyen rahimden dolayı yükselir. Bu durum akciğerleri sıkıştırarak akciğerlerin kapasitesinin düşmesine sebep olur. Böylelikle oksijensizliğe karşı tolerans azalmış olur.
Covid-19 da diğer viral enfeksiyonlar gibi akciğerleri hedef alır. Ancak geçmiş yıllarda görülmüş SARS-CoV ve MERS-CoV virüs enfeksiyonlarına kıyasla gebelerde daha az morbiditeye yol açar. Covid-19 pozitif olan gebelerin %88’ i asemptomatiktir yani belirti, bulgu göstermez; %12’ sinde ise semptomlara rastlanır. Semptomların şiddeti gebe olmayanlarla benzerdir. Virüs hasta gebelerin %86’ sında hafif, %9.3’ ünde orta, %4.7’ sinde ağır seyreder. Gebelerde de diğer hastalarda olduğu gibi grip, soğuk algınlığına benzer semptomlar görülür. Bu semptomlar : Ateş, kuru öksürük, solunum güçlüğü, nefes darlığı, göğüs ağrısı, yorgunluk, boğaz ağrısı, ishal, göz tutulumu konjuktivit, tat ve koku duyusu kaybı. Virüsle karşılaştıktan sonra 2-14 gün içinde bu belirtiler ortaya çıkar.
Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre,Covid-19’a yakalanan gebelerin %90’ ından fazlası erken doğum yapmadan iyileşmişlerdir. Ancak başka hastalığı da olan gebelerde erken doğum riski, ölü doğum, erken su gelişi, tansiyon yükselmesi, bebekte ani kalp atışı düşüklüğü nedenleriyle sezaryenlerde artış olur ve ölüm riski artar. Gebelikte coronavirüsün plasentadan geçerek fetüsü enfekte etme(hasta etme) olasılığı teorik olarak mevcuttur. Ancak yapılan araştırmalar sonucunda böyle bir ihtimalin olmadığı saptanmıştır.
Pandemi döneminde gebelerin takipleri korunma tedbirleri alınarak randevuyla yapılmalıdır. Gebeler hastanelerde veya diğer sağlık kuruluşlarında mümkün olduğunca az vakit geçirmelidir. Rutin takip zamanlarının dışında gereksiz yere sağlık kuruluşuna gitmemelidir. Gittikleri sağlık kuruluşlarında enfeksiyondan korunma önlemlerine maksimum derecede dikkat etmelidir. Sosyal mesafeyi koruyarak maskeyi ağız ve burnunu birlikte kapatacak şekilde takmalı. Muayene odasında sadece kendisi olacak şekilde muayene olmalıdır. Odada 15 dakikanın altında kalmalıdır.
Gebeler coronavirüsten korunmak için nelere dikkat etmelidir?
Düzenli ve sağlıklı beslenmeli.
Hijyen kurallarına uymalı.
Ellerini en az 20 sn. sabun ve su ile hijyenik yıkamalı.
Mecbur kalmadıkça dışarıya çıkmamalı ve toplu taşıma araçlarına binmemeli.
Düzenli ve yeterli uyumalı.
Kişisel eşyalarını ortak kullanmamalı.
Günde en az 2 litre su içmeli.
Bağışıklık sistemini güçlü tutmalı.
Dışarıya çıktığında kalabalık ortamlara girmemeli ve mutlaka uygun şekilde maske takmalı.
Hastalık riski taşıyan kişilerden,ortamlardan uzak durmalı ve mutlaka sosyal mesafesini korumalı.
Ellerini ağzına,burnuna,gözüne götürmemeli.
Düğün,nişan,cenaze gibi ortamlarda bulunmamalı.
Bütün tedbirlere rağmen Covid-19’a yakalanan gebelerin takibi hassasiyet gerektirir. Kadın Doğum branşı haricinde, multidisipliner bir yaklaşımla Göğüs Hastalıkları, Enfeksiyon Hastalıkları uzmanları başta olmak üzere diğer branşlarla birlikte bu süreç yönetilir. Semptomatik olmayan gebeler evde karantina sürecine alınarak Aile Hekimi tarafından takip edilir. Bulgular oluşur ve şikayetler olursa ambulansla evden hastaneye nakledilerek gebe değerlendirilir. Yatarak tedavi olması gerekiyorsa hastane süreci başlar. Doğum kararı, anneyle bebeğin sağlığına ve hastalığın seyrine göre verilir. Ağır seyir yoksa takip ve tedaviye devam edilir. Annenin hayati riski mevcut ise doğum kararı alınır. Pandemi döneminde Covid’li gebelerde kullanılan bazı ilaçların fetüse yan etkilerinin ne olacağı henüz yüzde yüz tespit edilememiştir. Ancak annenin hayatı söz konusu olduğu için kullanılması gerekli ilaç tedavisi uygulanmalıdır. Annenin takibinde düzelme olduktan sonra da belirli aralıklarla rutin izlemine devam edilir. Doğum yaparken Covid-19 pozitif gebeler doğumdan sonra bebeklerini emzirmek isterse hijyene maksimum uyarak ve mutlaka maske ile( Cerrahi maske,N95 maske) emzirebilir. Anneye bu süreçte psikolojik destek de sağlanmalıdır. Bu pandemi döneminin de Kendilerine dikkat etmeleri daha da önem arz etmektedir.Bütün gebelere ve hamilelik düşünen herkese sağlıklı bir gebelik süreci ve kolay doğumlar dilerim.
Hepimize Corona’sız günler yakın olsun.
Sevgiler...
Teşekkür ederim çok bilgilendirici olmuş