Dünya tıp tarihinde bir ilk!

Laboratuvar üretimi olan kan ilk kez insana nakledildi. Birkaç yemek kaşığı miktarındaki kanın vücutta nasıl işlev göstereceği test edilecek. Araştırmanın amacı, kan bağışının yerini almak değil. Çalışma, hayati önemde olan ama çok nadir görülen kan gruplarını üretme amacı taşıyor. Örneğin Orak Hücreli Anemi hastası olan kişiye düzenli kan nakli yapılması gerekiyor.

'BAZI KAN GRUPLARI ÇOK NADİR'

BBC'de yer alan habere göre, Eğer nakledilen tam bir uyum göstermezse vücut bunu reddetmeye başlıyor ve tedavi başarısız oluyor. Bu seviyede gerekli olan doku uyumu, yaygın şekilde bilinen A, B, AB ve 0 kan gruplarının ötesine geçebiliyor. Bristol Üniversitesi'nden Profesör Ashley Toye, bazı kan gruplarının çok nadir olduğunu söylüyor ve 'sadece 10 kişide görülen' kan gruplarının var olduğunu anlatıyor.

Örneğin ilk kez Hindistan'da görülen Bombay adı verilen kan grubundan İngiltere çapında yalnızca üç ünite bulunuyor.

KAN NASIL ÜRETİLDİ?

Bu araştırma projesi Bristol, Cambridge, Londra'da ekiplerin birlikte çalışması ile ilerliyor ve ciğerlerden vücuda oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerine odaklanıyor. İşleyiş ise şu şekilde: Önce bağışla elde edilen 470 ml civarında bir kan alınıyor.

Manyetik boncuklar ile kırmızı kan hücrelerine dönüşme özelliği olan kök hücreler ayrıştırılıyor. Ayrıştırılan bu kök hücrelerin laboratuvar ortamında çoğalması sağlanıyor. Ve bunlar kırmızı kan hücresi olmaya yönlendiriliyor.

Üç haftalık işlem sonunda yarım milyon kök hücresi bulunan havuzdan 50 milyar kırmızı kan hücresi elde ediliyor. Bunlar da filtrelenerek, nakil edilebilecek 15 milyar kırmızı kan hücresine kadar indiriliyor.

'KLİNİK DENEYLERİ 10 SAĞLIKLI İNSAN ÜZERİNDE YAPILDI'

BBC'ye konuşan Profesör Ashley Toye, bağışla ile elde edilen kanın, aranan nitelikteki kana dönüştürüleceği bir üretim hattı oluşturmaya çalıştıklarını aktarıyor. Çalışmanın insanlı klinik deneyleri 10 sağlıklı insan üzerinde başladı. Deney kapsamında üretilmiş kan, bu kişilerin vücutlarında radyoaktif bir madde ile işaretlenerek takip ediliyor.

Vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin normal şartlarda 120 gün sonunda yenilenmesi gerekiyor. Bağışlanan kanlar normal şartlarda hem eski hem de yeni kırmızı kan hücreleri barındırıyor. Ancak laboratuvar üretimi kanın taze olmasından kaynaklı olarak 120 tam gün ömürlü olacağı değerlendiriliyor. Araştırmacılar ileride daha az miktar, daha az aralıklı kan bağışına ihtiyaç duyulabileceğini ön görüyor.

Kan üretiminin maliyeti konusunda ise tartışmalar devam ediyor.